Afspraak aan de vlieghaven van Saint-Hubert

Eerst een stukje theorie…De avond begint met een uiteenzetting van zo’n 40 minuten over het hert en de reden waarom het burlt. Spreker is Tony Rock. De voordracht is heel interessant en ook noodzakelijk. Zo kunnen we tijdens onze wandeling in het bos de verschillende soorten geburl van elkaar onderscheiden.

Ik leer wat het verschil is tussen een spitser, een hert en een ouder hert…en hoe de herten zich tijdens de bronsttijd, die slechts 3 weken per jaar duurt, gedragen.

De jonge herten (spitsers) burlen en vechten spelenderwijs met elkaar. Zo bereiden ze zich voor op de komende jaren. Jonge herten zoeken nog geen toenadering tot hinden. De oudere herten daarentegen, die herkenbaar zijn aan hun geweien met veel zijtakken, burlen eveneens, maar als zij vechten is het menens. Dan staat er een roedel hinden op het spel en de eer om met de uitverkorenen te paren. Deze gevechten kunnen heel indrukwekkend zijn en soms zelfs leiden tot dodelijke letsels. Herten verliezen tijdens de bronsttijd zo’n 20% van hun lichaamsgewicht.

Nu zijn we er klaar voor. We staan we te popelen om tot actie over te gaan!

Aangezien er twee groepen van 30 personen zijn, moeten we op de terugkeer van de bus van de eerste groep wachten eer ook wij op excursie kunnen gaan. De bus zal ons op een andere plaats afzetten, want 60 personen die op éénzelfde plaats naar burlende herten luisteren zou voor iedereen, zowel voor de herten als voor onszelf, te lawaaierig zijn.

Wist je dat herten en hinden alleen tijdens de bronsttijd in roedel met elkaar optrekken? De rest van het jaar leven herten in groepen van enkel mannelijke herten. De hinden en hun hertenkalveren blijven samen in een hindenroedel.

De dracht duurt ongeveer 35 weken en het is de moeder die bij de geboorte tussen half mei en half juni voor het jong zorgt. Het hertenkalf drukt zich de eerste weken in het struikgewas terwijl de moeder op zoek gaat naar voedsel waarbij ze dankzij haar reukzin contact met haar jong bewaart. Als het kalf sterk genoeg is om zich bij het roedel te voegen, verlaat het zijn schuilplaats. Wanneer er gevaar dreigt, sluit het kalf de afscheiding van de traanklier af waardoor de moeder onmiddellijk gewaarschuwd wordt.

Het is heel belangrijk om de herten tijdens de paartijd niet te storen. Als de bevruchting te laat plaatsvindt, wordt het kalf te laat geboren en zal het niet de tijd hebben om de nodige krachten op te doen om zijn eerste winter te overleven.

Naar het bos

De kleine bus voert ons naar het bos van Saint-Hubert (lien grande forêt de saint hubert), en dropt ons in een privégebied op een plek die normaal gezien niet toegankelijk is. Neen, het busje zal de herten niet wegjagen, want het zet ons ver genoeg af zodat ze niet gestoord worden. Vervolgens wandelen we enkele minuten in het zog van onze gids. Enkel het geluid van onze stappen verbreekt de stilte.

Het voordeel van door een natuurgids vergezeld te zijn, is dat hij precies weet waar je het beste naar burlende herten kunt luisteren zonder ze te storen. En dat hangt af van de weersomstandigheden. Een hert heeft een zeer sterk ontwikkelde reukzin en kan ons vanop honderden meters afstand ruiken als de wind onze geur in zijn richting voert. Dan bestaat de kans dat het hele roedel op de vlucht slaat.

Na 5 minuutjes wandelen in het donker doet de gids teken. Hier stopen we. Dit is een goede plek.

Daar staan we dan. Midden in het bos op een pad nabij enkele open plekken.

Ga in het gras en niet op steentjes staan. In deze stilte wordt het minste geluid hoorbaar. Ga gerust wat verder staan om het gewrijf van de jassen, het gehoest en gesnuit niet meer te horen. Al die kleine geluiden zouden het doel van onze excursie onbereikbaar kunnen maken: het horen van burlende herten.

Koester niet de hoop een hinde of een hert te zien, want het is nacht. Maar spits de oren en geniet van dat buitengewone geluid. De eerste keer lijkt het geburl op een mengeling van koeiengeloei en dinosaurusgebrul.

Dankzij het maanlicht zien we het pad. Bovendien wennen onze ogen snel aan de duisternis. Eigenlijk is alleen al deze wandeling in de maneschijn een hele belevenis. We genieten van de vreemde silhouetten van de bomen en van de prachtige sterrenhemel die boven ons, ver weg van de lichtvervuiling van de steden, onvoorstelbaar mooi fonkelt en schittert.

De stilte van het bos wordt uiteindelijk door het geluid van de burlende herten verbroken. Het geluid komt van de andere kant van de vallei. Verschillende herten burlen. We horen ze om de 20 seconden in de verte afwisselend burlen, nu eens links, dan weer rechts van ons. Blijkbaar zijn er 2 of 3 herten aan het burlen om de hindes aan te trekken en met hun geburl de concurrenten te imponeren. We kunnen duidelijk het korte en lange geburl, waarover tijdens de uiteenzetting werd gesproken, van elkaar onderscheiden. De korte stoten wijzen op de nabijheid tussen de mannetjes. Een gevecht is ophanden, maar vindt niet altijd plaats. Soms verjagen de herten elkaar gewoon door te burlen. Het lange geloei wordt gebruikt om hun kracht etaleren, de vrouwtjes aan te trekken en natuurlijk ook wel om hun concurrenten te imponeren. We zien ze niet, maar we horen alles heel duidelijk en we kunnen ons het tafereel levendig voorstellen.

Na 30 minuten luisterspektakel komt de bus ons ophalen. We rijden terug naar het vliegveld van Saint-Hubert waar een heerlijke bossoep voor ons klaarstaat.

Op de terugweg heeft iedereen de mond vol over wat we zonet gehoord hebben: indrukken, vragen, uitwisselen van kennis. Aan het accent horen we dat sommigen van ver zijn gekomen om aan deze unieke excursie te kunnen deelnemen. Zij profiteren ervan om een weekendje in Saint-Hubert door te brengen.

Lekkere soep om ons op te warmen

Het is nu 21:45 uur en iets lekkers zou ik niet afslaan ?!

En ja, er staat een heerlijke bossoep van boschampignons met grijs brood voor ons klaar. Het doet goed om ons op te warmen en na te praten over deze buitengewone avond. De sfeer is heel ontspannen en gezellig en de organisatoren scheppen nog eens bij uit de grote kom. Mjammie!

Mijn indrukken

Ik vond het fantastisch. Ik heb veel bijgeleerd over het leven van de hertachtigen en de reden waarom de herten burlen. We hebben een wandeling in de maneschijn gemaakt en van de frisse buitenlucht genoten. En bovendien hebben we ze gehoord! De soep na de excursie was de kers op de taart!

Voor nog meer informatie over de burlende herten in de Ardennen, kun je ook ons andere artikel lezen.